ครัวคุณต๋อย

เคล็ดไม่ลับกับครัวคุณต๋อย ตอน “เรื่องของข้าวสังข์หยด”

ข้าวสังข์หยด  เป็นข้าวพันธุ์ไทยแท้ที่มีมานับร้อยปี ปลูกได้ผลดีในจังหวัดพัทลุง  โดยเมื่อปี 2549 ข้าวสังข์หยดถูกประกาศให้เป็น “สินค้าบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์” หรือ “ข้าว GI” (Geographical Indications) โดยกรมการข้าว และกรมวิชาการเกษตร

มีชื่อเรียกว่า “ข้าวสังข์หยดเมืองพัทลุง” ซึ่งได้ชื่อว่าเป็นข้าว GI พันธุ์แรกของประเทศไทย และที่ได้ชื่อว่าข้าวสังข์หยด เพราะเพี้ยนมาจากสั่งหยุด เชื่อกันว่าเพราะอร่อยจนหยุดรับประทานไม่ได้ถึงกับต้องสั่งให้หยุดรับประทานกันเลยทีเดียว

1 ข้าวสังข์หยด มีลักษณะแตกต่างจากพันธุ์ข้าวทั่วไป โดยปลูกได้เพียงปีละ 1 ครั้ง มีเยื่อหุ้มเมล็ดสีขาวปนแดงอ่อนๆ ถึงแดงเข้ม เมล็ดเล็กเรียว ท้ายงอน  เมื่อหุงสุกเมล็ดข้าวจะนุ่มมาก หอม และหุงขึ้นหม้อ แม้กระทั่งตั้งจนเย็นก็ยังคงนุ่มอยู่ มีความคงตัวของเมล็ดข้าวสูง

2  ข้าวสังข์หยดมีคุณค่าทางโภชนาการมากมาย มีโปรตีน  มีธาตุเหล็ก แคลเซียมและฟอสฟอรัส ช่วยป้องกันโรคกระดูกเสื่อม  มีวิตามินบีสูง ทั้งวิตามินบี1 ที่ช่วยป้องกันโรคเหน็บชาและโรคอัมพฤกได้  ส่วนวิตามินบี2 ช่วยในการป้องกันโรคปากนกกระจอก มีปริมาณสังกะสีสูงที่สุด และให้พลังงานต่ำที่สุด

3 สารสีแดงของข้าวเป็นสารฟลาโวนอยด์ชนิดที่มีสารแอนโทไซยานินอยู่ในเยื่อชั้นนอกของข้าว มีคุณสมบัติในการต้านอนุมูลอิสระได้ดี ชะลอความชรา ลดความเสี่ยงการเป็นโรคต่างๆ เช่น ป้องกันโรคหัวใจ และโรคระบบภูมิคุ้มกันทำงานผิดปกติ  และยังมีสารแกมมา-โอริซานอล เป็นสารที่พบในเยื่อหุ้มเมล็ดข้าวเท่านั้น มีประโยชน์ด้านช่วยชะลอความชราเช่นกัน ป้องกันความจำเสื่อม บำรุงโลหิต โรคหัวใจ และเพราะมีกากใยสูงจึงดีต่อระบบขับถ่ายและลำไส้ 

4 มีฤทธิ์ในการลดระดับคอเลสเตอรอลไม่ดี LDL และเพิ่มปริมาณคอเลสเตอรอลตัวที่ดี HDL ในเลือดและไตรกลีเซอไรด์ ทำให้ลดการตีบตันของหลอดเลือด เพิ่มการไหลเวียนของโลหิต

5  เป็นข้าวที่ปลูกยาก ส่วนใหญ่เกษตรกรมักปลูกไว้เป็นของขวัญของฝากให้กับผู้หลักผู้ใหญ่ที่เคารพนับถือ หรือเอาไว้ทำบุญถวายพระ  ปัจจุบันมีการส่งเสริมให้ปลูกและนำมาแปรรูปเป็นข้าวกล้องและข้าวซ้อมมือ จำหน่ายให้กับคนที่นิยมบริโภคข้าวเป็นอาหารเพื่อสุขภาพ