เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับเคย
เคล็ดไม่ลับกับครัวคุณต๋อย ตอน “เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับเคย”
เคย (ภาษาอังกฤษเรียก Krill) เป็นสัตว์ที่มีลักษณะคล้ายกุ้งที่อยู่ในกลุ่มกุ้ง-กั้ง-ปู ซึ่งถูกจัดอยู่ในกลุ่มแพลงก์ตอน ตัวเคยจะมีตัวเล็กกว่ากุ้งและไม่มีกรีแหลมๆ ที่บริเวณหัว มีตัวสีขาวใส มีตาสีดำ มีขนาดยาวประมาณ 1.5 เซนติเมตร มีเปลือกบางและนิ่ม อาศัยอยู่ตามบริเวณรากไม้ตามป่าชายเลน เช่น ต้นโกงกาง แสม ลำพู ชาวประมงที่จับสัตว์เหล่านี้มาได้บางครั้งก็ต้องการที่จะเก็บไว้รับประทานได้นานๆ จึงหาวิธีที่จะทำการแปรรูปเพื่อที่จะเก็บรักษากุ้งเคยเหล่านี้ ซึ่งเป็นที่มาของการทำ “เคย” หรือกะปิในเวลาต่อมานั่นเอง
1 ตัวเคยหรือกุ้งเคยนั้นจะเรียกต่างกันออกไป ได้แก่ เคยน้ำแรก (กะปิน้ำแรก) จะอยู่ในช่วงเดือนมกราคม หรือเป็นช่วงแรก ๆ ตัวเคยที่จับได้จะมีความบริสุทธิ์สูง มีความสะอาด เป็นตัวเคยล้วน ๆ เพราะใช้ตักที่ผิวน้ำแทนการรุนที่มักจะมีทรายเลนปนมากับตัวเคย เคยน้ำแรกจะมีราคาสูง คุณภาพดีที่สุด
2 เคยน้ำสอง (เคยรุนหัว) อยู่ในช่วงปลายเดือนกุมภาพันธ์เป็นต้นไป การเก็บช่วงนี้ใช้วิธีรุนเคย จึงมีลูกปลาเล็ก ๆ ชนิดต่าง ๆปนมาด้วยด่อนข้างมาก เคยที่ได้จะมีราคาปานกลาง คุณภาพปานกลาง
3 เคยน้ำสาม จะจับต่อกันมากับเคยน้ำสอง การเก็บใช้วิธีรุนเคยเช่นกัน ตัวเคยที่ได้จะมีขนาดใหญ่ขึ้น มักจะมีลูกปลาลูกหอยปนมาด้วย เคยน้ำสามจะมีราคาต่ำที่สุด
4 ประโยชน์ของเคย คือบำรุงกระดูก เพราะมีแคลเซียมสูง โดยเฉพาะถ้านำเคยที่แปรรูปเป็นกะปิผ่านความร้อน ในเคยยังมีวิตามินบี 12 ซึ่งต้องได้จากภายนอกเท่านั้น ร่างกายสร้างเองไม่ได้ ซึ่งวิตามินชนิดนี้ส่งผลดีต่อเลือด
5 ในเคยหรือกะปิมีน้ำมันโอเมก้า 3 ชนิดเดียวกับที่อยู่ในปลาน้ำลึก และดูดซึมได้ดี ช่วยบำรุงหัวใจและสมอง เคยมีแอนตี้ออกซิแดนท์สำคัญคือ แอสตาแซนทิน ช่วยบำรุงสายตาและร่างกาย และยังเป็นแหล่งวิตามินดีที่นอกจากช่วยบำรุงกระดูกแล้ว ยังช่วยคลายเครียดให้อารมณ์ผ่องใส